Just-in-time (JIT) is een methode van voorraadbeheer die gericht is op het minimaliseren van de voorraadkosten en het maximaliseren van de efficiëntie. Het idee achter JIT is om producten te produceren of aan te schaffen op het moment dat ze nodig zijn, waardoor onnodige opslag en voorraadkosten worden vermeden. JIT is een van de belangrijkste principes van lean manufacturing en is populair geworden bij fabrikanten over de hele wereld.
JIT is ontstaan in Japan in de jaren 60 en werd aanvankelijk gebruikt in de auto-industrie. Het doel was om de efficiëntie en de productiviteit te verbeteren door de verspilling van tijd, geld en middelen te minimaliseren. Het idee was om een goedkoper en efficiënter productieproces te creëren door alleen de benodigde onderdelen te produceren en aan te schaffen wanneer ze nodig waren.
Het JIT-systeem is gebaseerd op het concept van het pull-systeem, waarbij de productie- en inkoopbeslissingen worden gebaseerd op de vraag van de klant. Dit betekent dat de productie van goederen begint zodra er een bestelling binnenkomt, in plaats van op voorraad te produceren. Dit vermindert de hoeveelheid opslagruimte die nodig is en vermindert de kosten die gepaard gaan met het op voorraad houden van goederen.
Het JIT-systeem vereist echter een nauwkeurige en betrouwbare voorspelling van de vraag naar producten. Als de vraag hoger is dan verwacht, kan er een tekort aan goederen ontstaan, wat leidt tot vertragingen in de levering en ontevreden klanten. Om dit te voorkomen, moeten bedrijven zeer nauwkeurige voorspellingen maken van de vraag naar producten en een strakke controle hebben over de toeleveringsketen.
Een van de belangrijkste voordelen van het JIT-systeem is dat het de kosten van het op voorraad houden van goederen vermindert. Dit is vooral belangrijk voor bedrijven met een hoge omloopsnelheid, waarbij de opslagkosten en de kosten van het op voorraad houden van goederen een belangrijk deel van de totale kosten uitmaken. Door alleen te produceren wat nodig is, kunnen bedrijven de kosten van het op voorraad houden van goederen verlagen en de winstgevendheid verbeteren.
Een ander voordeel van het JIT-systeem is dat het de efficiëntie van het productieproces verbetert. Door alleen te produceren wat nodig is, kunnen bedrijven het aantal bewegingen en handelingen die nodig zijn om goederen te produceren, verminderen. Dit vermindert de kans op fouten en verhoogt de efficiëntie van het productieproces.